Ясельда – гэта мілая сэрцу кожнага палешука рачулка, бярэ свой пачатак побач з Белавежскай пушчай.
Яшчэ ў савецкія часы гора-меліяратары ў вытоку зрабілі з яе канаву, абвалавалі многія месцы на яе шляху.
Зніклі і шматкіламетровыя балоты, якія падпітвалі яе вадзіцай, давалі ўсім нам, людзям, багата кіслароду, а птушкам і другім насельнікам яна была родным домам.
Знайшлі тут прытулак і вяртлявая чаратоўка, і балотная чарапаха – чырвонакніжнікі.
На адкрыццё палявання на Ясельду наведваецца мноства паляўнічых і рака з радасцю ўсіх прымае.
Палаткі, вогнішчы, паляўнічыя гісторыі – ўсё гэта бачыла і чула рачулка і яе сяброўкі - карміліцы балоты.
Але, што чалавеку, "цару прыроды”, да яе хараства, яе праблем, яе жыцця.
Ён працягвае ганебна ставіцца да гэтага райскага куточка прыроды.
Не аднойчы на паверхні ракі плылі загінутыя рыбіны, як вынік безгаспадарчай дзейнасці калгасаў, якія раз-пораз скідвалі ў яе чыстыя воды адыходы жывёлагадоўчых ферм.
А меліярыраваныя землі далі добры ўраджай 4-5 год і ператварыліся ў зялёныя дываны, на якіх нічога не расце, акрамя травы для жывелін.
Вельмі шмат такіх палеткаў побач з дамбай, якая абрамляе Ясельду.
І вось новая прыйшла бяда.
Улетку гэтага года вада ў рэчцы сыйшла прыкладна на метр.
Для ракі, якая пітаецца вадой з балот, гэта вельмі многа, гэта ўжо пагібель.
Такога ніколі не было, нават пры самым спякотным надвор’і.
Ясельда абмяльчэла і ўсё лета знаходзілась у акупацыі бакланаў (яны раней тут не вадзілісь) і шэрай чаплі.
Рыбу бралі голымі рукамі і клювамі, і птушкі і чалавек.
Даведаўшыся аб гэтай навале папрасіў адвезці мяне, цяжка хворага чалавека, на мілую сэрцу рачулку.
І тое, што там пабачыў, невыноснай боллю адгукнулася ў сэрцы.
Ясельды амаль ужо не стала.
Перасохлі балоты, пратокі, ручайкі, рукава.
Засталася толькі адна канава, адно рэчышча, па якім збягае астатняя вада, патрэскаўшаяся муля, зараснікі балотнай травы, чароту.
Вось і ўся Ясельда.
Чаму маўчыць дырэктар Спораўскага заказніка, які калісьці расказваў аб экалагічных сцежках, аб прыцягванні замежных турыстаў?
Куды падзеліся балотныя чарапахі, вяртлявыя чаратоўкі і другія насельнікі навакольнага свету?
І, верагодна, такое становішча да самага Пінску?
Едучы по дарозе Драгічын-Белаазёрск заўважыў, што ўсе меліяратыўныя канавы ад вескі Хомск да самай Ясельды, а гэта болей 2 кіламетраў, перапоўнены вадою. Навошта?
Жніво ўжо даўно скончана.
Чаму вада не адкачваецца ў раку?
Каго яна поіць?
І побач з ракой знаходзіцца насосная станцыя, якая яшчэ ў добрым стане.
А колькі такіх разбураных насосных станцый месціцца ўздоўж Ясельды?
Мусіць думаюць, што будзе сухое надвор’е у восень і маласнежная зіма, таму назапашваюць ваду наперад.
А што няхай Ясельда памірае?
Паляўнічыя ўголас кажуць, што па загаду з Брэсцкага аблвыканкама, запаўняліся меліяратыўныя канавы, каб падтрымаць узровень вады для палеткаў.
Чыноўнікі ратавалі ўраджай.
Давалі свае мільёны тонн збожжа, папляскалі ў далоні, зрабілі дажынкі і ... загубілі Ясельду – жамчужыну Палесся.
Трэба біць у калакалы, крычаць голасна, моцна на ўсю Беларусь.
Не маўчыце.
Скажіце сваё слова. Злачынцы павінны несці адказнасць.
Людзі! Ратуйце Ясельду!
Напаіце яе вадзіцай, змачыце яе патрэсканыя губы, напоўніце яе рукі-прытокі і яна ажыве, дасць жыццё і прытулак яе насельнікам, пакуль яшчэ не позна.
Калі патрэбна, забярыце маё жыццё, але выратуйце гэтую рачулку: Божае стварэнне – родны куточак зямнога раю. Мікола Шаўчук (Дзед Бекас) (www.wildlife.by)
арганізатар гурта паляўнічай музыкі "Бекас”, ганаровы сябра БТПР |
